Το αλάτι είναι βασικό στοιχείο της ανθρώπινης διατροφής, αλλά η υπερκατανάλωση του μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Χρησιμοποιείται σχεδόν σε κάθε γεύμα, όμως λίγοι γνωρίζουν πόσο πραγματικά χρειάζεται ο οργανισμός και ποια είναι τα όρια για ασφαλή κατανάλωση. Σε αυτό το άρθρο θα δεις τι ισχύει, πού κρύβεται το περισσότερο αλάτι και πώς να το μειώσεις χωρίς να χάνεις σε γεύση.
Τι είναι το αλάτι και ποιος ο ρόλος του στο σώμα
Το αλάτι αποτελείται κυρίως από χλωριούχο νάτριο (NaCl). Το νάτριο είναι απαραίτητο για βασικές λειτουργίες του σώματος:
-
Ρύθμιση υγρών και ηλεκτρολυτών
-
Σωστή λειτουργία των νεύρων και των μυών
-
Διατήρηση της αρτηριακής πίεσης
Ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι η ύπαρξη του αλατιού στη διατροφή, αλλά η ποσότητα που καταναλώνεται καθημερινά.
Πόσο αλάτι χρειαζόμαστε καθημερινά
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά:
-
Μέγιστη πρόσληψη 5 γραμμαρίων αλατιού ημερησίως (περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού)
Πολλοί καταναλώνουν διπλάσια ή και τριπλάσια ποσότητα, κυρίως χωρίς να το καταλαβαίνουν, λόγω του “κρυφού αλατιού” που υπάρχει σε επεξεργασμένα τρόφιμα.
Τι μπορεί να προκαλέσει η υπερβολική κατανάλωση αλατιού
Η μακροχρόνια πρόσληψη μεγάλης ποσότητας αλατιού συνδέεται με:
-
Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
-
Αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια
-
Καρδιοαγγειακά προβλήματα
-
Βλάβες στους νεφρούς
-
Κατακράτηση υγρών
Πού βρίσκεται το περισσότερο αλάτι;
Η μεγαλύτερη ποσότητα δεν προέρχεται από το αλατιέρα στο τραπέζι, αλλά από τα εξής τρόφιμα:
-
Αλλαντικά και επεξεργασμένα κρέατα (π.χ. μπέικον, ζαμπόν)
-
Τυριά (ιδιαίτερα τα σκληρά όπως φέτα, κεφαλοτύρι)
-
Σάλτσες και έτοιμες σούπες
-
Ψωμί και αρτοσκευάσματα
-
Σνακ όπως πατατάκια, κράκερ, ξηροί καρποί με αλάτι
Πρακτικές συμβουλές για μείωση της κατανάλωσης αλατιού
1. Μάθε να διαβάζεις τις ετικέτες
Ψάξε για όρους όπως «νάτριο» ή «salt» και προτίμησε προϊόντα με <0,3g ανά 100g.
2. Προτίμησε φρέσκα τρόφιμα
Φρούτα, λαχανικά, όσπρια και άπαχα κρέατα περιέχουν φυσικά χαμηλές ποσότητες νατρίου.
3. Χρησιμοποίησε εναλλακτικά μπαχαρικά
Αντικατάστησε το αλάτι με λεμόνι, ρίγανη, βασιλικό, κύμινο ή σκόρδο για έξτρα γεύση.
4. Περιόρισε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών
Μαγείρεψε στο σπίτι και απόφυγε τα έτοιμα φαγητά και κονσέρβες.
5. Μείωσε σταδιακά την ποσότητα
Ο οργανισμός προσαρμόζεται στη χαμηλότερη περιεκτικότητα και σύντομα δε θα σου λείπει.
Συχνές ερωτήσεις
Είναι όλα τα είδη αλατιού ίδια;
Το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων, το θαλασσινό ή το μαύρο αλάτι μπορεί να περιέχουν ιχνοστοιχεία, αλλά η περιεκτικότητά τους σε νάτριο είναι σχεδόν ίδια με του κοινού επιτραπέζιου. Οπότε και αυτά πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.
Πρέπει να αποφεύγω τελείως το αλάτι;
Όχι. Το σώμα χρειάζεται νάτριο, όμως σε μικρές ποσότητες. Το ζητούμενο είναι η ισορροπία, όχι η απόλυτη αποφυγή.
