Η gluten-free διατροφή έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής τα τελευταία χρόνια. Πολλοί άνθρωποι την ακολουθούν θεωρώντας ότι είναι πιο υγιεινή, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι απαραίτητη για όλους. Σε ποιες περιπτώσεις, λοιπόν, η αποφυγή της γλουτένης είναι πραγματικά απαραίτητη;
Τι είναι η γλουτένη
Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται φυσικά σε δημητριακά όπως:
-
Σιτάρι
-
Κριθάρι
-
Σίκαλη
-
Βρώμη (συχνά μέσω επιμόλυνσης)
Η γλουτένη χαρίζει στο ψωμί την ελαστικότητά του και βοηθά τα αρτοσκευάσματα να διατηρούν το σχήμα τους.
Ποιοι πρέπει να ακολουθούν gluten-free διατροφή
Η ανάγκη για αποφυγή της γλουτένης δεν ισχύει για όλους. Υπάρχουν συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις που την καθιστούν απαραίτητη.
Κοιλιοκάκη
Η κοιλιοκάκη είναι μια αυτοάνοση διαταραχή όπου η πρόσληψη γλουτένης προκαλεί βλάβες στο λεπτό έντερο.
Συμπτώματα:
-
Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
-
Φούσκωμα
-
Κόπωση
-
Αναιμία
-
Απώλεια βάρους
Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η αυστηρή gluten-free διατροφή για όλη τη ζωή.
Μη κοιλιοκακική ευαισθησία στη γλουτένη
Ορισμένα άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα παρόμοια με της κοιλιοκάκης χωρίς όμως να υπάρχει βλάβη στο έντερο ή θετικά εργαστηριακά ευρήματα.
Συμπτώματα:
-
Κοιλιακός πόνος
-
Φούσκωμα
-
Πονοκέφαλοι
-
Αλλαγές στη διάθεση
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αποφυγή της γλουτένης συχνά ανακουφίζει τα συμπτώματα.
Αλλεργία στο σιτάρι
Η αλλεργία στο σιτάρι είναι μια ανοσολογική αντίδραση που μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρά συμπτώματα, όπως:
-
Εξάνθημα
-
Δυσκολία στην αναπνοή
-
Αναφυλαξία
Η αποφυγή προϊόντων που περιέχουν σιτάρι (και άρα γλουτένη) είναι απαραίτητη.
Πότε δεν είναι απαραίτητη η gluten-free διατροφή
Για άτομα που δεν πάσχουν από κάποια από τις παραπάνω καταστάσεις, η γλουτένη δεν είναι επιβλαβής. Αντιθέτως, τα προϊόντα ολικής άλεσης που περιέχουν γλουτένη προσφέρουν σημαντικά θρεπτικά συστατικά όπως:
-
Φυτικές ίνες
-
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β
-
Σίδηρο και μαγνήσιο
Η άσκοπη αποφυγή της γλουτένης μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις αν δεν σχεδιαστεί σωστά.
Κίνδυνοι από τη gluten-free διατροφή χωρίς ιατρική ανάγκη
Η αλόγιστη αποφυγή της γλουτένης μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες:
-
Έλλειψη φυτικών ινών: Μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα και διαταραχές του εντέρου.
-
Χαμηλότερη πρόσληψη θρεπτικών συστατικών: Ιδιαίτερα σιδήρου, ασβεστίου και βιταμινών Β.
-
Αυξημένο κόστος: Τα gluten-free προϊόντα είναι συνήθως ακριβότερα.
-
Λανθασμένη εντύπωση υγιεινής διατροφής: Πολλά gluten-free προϊόντα περιέχουν περισσότερα λιπαρά και σάκχαρα από τα αντίστοιχα με γλουτένη.
Συμβουλές για όσους ακολουθούν gluten-free διατροφή
Εάν η gluten-free διατροφή είναι ιατρικά αναγκαία ή επιλογή ζωής, είναι σημαντικό να:
-
Επιλέγετε φυσικά gluten-free τροφές όπως ρύζι, καλαμπόκι, πατάτες, φρούτα και λαχανικά
-
Ελέγχετε προσεκτικά τις ετικέτες των προϊόντων
-
Συμβουλεύεστε διατροφολόγο για να διασφαλίσετε επαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών
-
Δίνετε έμφαση σε προϊόντα εμπλουτισμένα με βιταμίνες και μέταλλα
