Τα συμπληρώματα διατροφής έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας για πολλούς, από αθλητές μέχρι εργαζόμενους που αναζητούν έξτρα ενέργεια. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι χρήσιμα, η αδιάκριτη ή υπερβολική χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία.
Η εύκολη πρόσβαση και η πεποίθηση ότι “αφού είναι φυσικά, δεν βλάπτουν” δημιουργούν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Στην πραγματικότητα, η λανθασμένη χρήση συμπληρωμάτων μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά.
Υπερβολική δόση βιταμινών και μετάλλων
Τοξικότητα λιποδιαλυτών βιταμινών
Οι βιταμίνες A, D, E και K αποθηκεύονται στο σώμα και δεν αποβάλλονται εύκολα, όπως οι υδατοδιαλυτές (π.χ. C και του συμπλέγματος Β). Η μακροχρόνια λήψη υψηλών δόσεων μπορεί να προκαλέσει:
- πονοκεφάλους
- ναυτία
- ηπατική επιβάρυνση
- διαταραχές στο νευρικό σύστημα
Ψευδάργυρος, σίδηρος και ασβέστιο σε υπερβολή
Η υπερδοσολογία σε μεταλλικά στοιχεία μπορεί να επιφέρει:
- σιδηροπενία από αντίδραση ψευδαργύρου με τον σίδηρο
- νεφρική επιβάρυνση από υπερβολικό ασβέστιο
- πεπτικά προβλήματα και δυσκοιλιότητα
Αλληλεπιδράσεις με φάρμακα
Η ταυτόχρονη χρήση συμπληρωμάτων και φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες αλληλεπιδράσεις. Παραδείγματα:
- Η βιταμίνη Κ μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα αντιπηκτικών φαρμάκων
- Το ασβέστιο μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση ορισμένων αντιβιοτικών
- Το υπερικό (St. John’s Wort) επηρεάζει φάρμακα για κατάθλιψη και αντισυλληπτικά
Ψευδής αίσθηση ασφάλειας
Πολλοί καταναλωτές πιστεύουν ότι μπορούν να καλύψουν διατροφικά κενά απλώς με ένα χάπι. Αυτό οδηγεί:
- σε παράλειψη βασικών διατροφικών ομάδων από το καθημερινό πιάτο
- σε εξάρτηση από τα συμπληρώματα
- σε κακή διατροφική παιδεία
Η ισορροπημένη διατροφή παραμένει ο βασικός τρόπος πρόσληψης θρεπτικών συστατικών, ενώ τα συμπληρώματα θα έπρεπε να λειτουργούν μόνο επικουρικά και με καθοδήγηση.
Κίνδυνοι για ευάλωτες ομάδες
Ορισμένοι πληθυσμοί κινδυνεύουν περισσότερο από την άστοχη χρήση:
- Έγκυες: κινδυνεύουν από υπερβολική λήψη βιταμίνης Α
- Ηλικιωμένοι: συχνά παίρνουν πολλά φάρμακα και χρειάζονται ιατρική επίβλεψη
- Αθλητές: μπορεί να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες συμπληρωμάτων χωρίς ιατρική ανάγκη
- Άτομα με χρόνιες παθήσεις: όπως προβλήματα νεφρών ή συκωτιού
Συμπληρώματα χαμηλής ποιότητας ή άγνωστης προέλευσης
Η αγορά είναι γεμάτη από σκευάσματα με ασαφή σύνθεση και προέλευση. Η αγορά τέτοιων προϊόντων:
- αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης από βαρέα μέταλλα ή τοξικά πρόσθετα
- ενδέχεται να περιέχει απαγορευμένες ουσίες (ειδικά στα “natural boosters”)
- δεν υπόκειται πάντα σε επαρκείς ελέγχους ποιότητας
Τι πρέπει να προσέχουμε πριν τη χρήση
- Συμβουλευτείτε γιατρό ή διαιτολόγο πριν από οποιαδήποτε μακροχρόνια χρήση
- Ελέγξτε αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για συμπλήρωμα
- Διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες δοσολογίας
- Προτιμήστε πιστοποιημένα προϊόντα από αξιόπιστες εταιρείες
- Προσέξτε τις ημερομηνίες λήξης και την αποθήκευση
