Η σχέση ανάμεσα στη διατροφή και την υγεία είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες. Όλο και περισσότερες επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου, επηρεάζοντας την ανάπτυξη ή την αποτροπή καρκινικών κυττάρων.
Αν και δεν υπάρχει “μαγικό τρόφιμο” που να εξαλείφει πλήρως τον κίνδυνο, η συνολική διατροφική συμπεριφορά φαίνεται να έχει καθοριστική σημασία.
Πώς επηρεάζει η διατροφή την ανάπτυξη του καρκίνου
Οι καρκινικοί μηχανισμοί επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες: γονίδια, περιβάλλον, τρόπος ζωής και διατροφή. Οι τροφές μπορούν να λειτουργήσουν είτε προστατευτικά είτε επιβαρυντικά, επηρεάζοντας:
- τη φλεγμονή
- το οξειδωτικό στρες
- τις ορμόνες
- το σωματικό βάρος
Η παχυσαρκία και η φτωχή ποιότητα διατροφής σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου, του ήπατος, του προστάτη και άλλων οργάνων.
Τροφές που μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη
Φρούτα και λαχανικά
Περιέχουν αντιοξειδωτικά, φυτοχημικά και φυτικές ίνες που ενισχύουν το ανοσοποιητικό και επιβραδύνουν τη βλάβη των κυττάρων.
- Μπρόκολο, λάχανο, κουνουπίδι
- Ντομάτες (λυκοπένιο)
- Σκόρδο και κρεμμύδι
- Καρότα
- Εσπεριδοειδή
Τρόφιμα ολικής άλεσης
Πλούσια σε φυτικές ίνες, που βοηθούν στη ρύθμιση του πεπτικού συστήματος και μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Βρώμη
- Καστανό ρύζι
- Ζυμαρικά και ψωμί ολικής άλεσης
- Κινόα
Όσπρια και φυτικές πρωτεΐνες
Προσφέρουν πρωτεΐνη χωρίς κορεσμένα λιπαρά, ενώ είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικές ουσίες.
- Φακές
- Ρεβίθια
- Μαυρομάτικα φασόλια
- Τόφου και τέμπε
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και μπορούν να μειώσουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό.
- Σολομός
- Σαρδέλες
- Λιναρόσπορος
- Καρύδια
Πράσινο τσάι
Πλούσιο σε κατεχίνες, φυσικά αντιοξειδωτικά που συνδέονται με αντικαρκινική δράση.
Τι να περιορίσετε ή να αποφύγετε
Επεξεργασμένο κρέας
Η συχνή κατανάλωση αλλαντικών, μπέικον και λουκάνικων έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου.
Κόκκινο κρέας
Η υπερκατανάλωση, ειδικά όταν μαγειρεύεται σε υψηλές θερμοκρασίες (τηγάνισμα, ψησταριά), ενδέχεται να οδηγήσει σε παραγωγή καρκινογόνων ενώσεων.
Ζάχαρη και υπερθερμιδικά τρόφιμα
Δεν προκαλούν άμεσα καρκίνο, αλλά συμβάλλουν στην παχυσαρκία, έναν ισχυρό παράγοντα κινδύνου.
Υπερβολικό αλκοόλ
Αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο στο ήπαρ, στον οισοφάγο, στον μαστό και σε άλλα όργανα. Ιδανικά, να καταναλώνεται με μέτρο ή καθόλου.
Τηγανητά και τρανς λιπαρά
Σχετίζονται με φλεγμονώδεις διεργασίες και διαταραχές του μεταβολισμού, επηρεάζοντας αρνητικά το ανοσοποιητικό.
Ο ρόλος του υγιούς βάρους και της σωματικής δραστηριότητας
Η διατροφή είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, το οποίο αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην πρόληψη πολλών μορφών καρκίνου.
Η τακτική άσκηση συμπληρώνει τη διατροφή και βοηθά στη ρύθμιση των ορμονών, της φλεγμονής και του μεταβολισμού.
Πρακτικές συμβουλές για πρόληψη μέσα από τη διατροφή
- Γέμισε το μισό πιάτο σου με λαχανικά σε κάθε γεύμα
- Προτίμησε φρέσκες, ανεπεξέργαστες τροφές
- Μείωσε το κρέας σε 1-2 φορές την εβδομάδα και προτίμησε ψάρι ή φυτικές πρωτεΐνες
- Περιόρισε τη ζάχαρη, τα έτοιμα γλυκά και τα αναψυκτικά
- Κατανάλωσε νερό ή πράσινο τσάι αντί για αλκοόλ ή ζαχαρούχα ποτά
- Μάθε να διαβάζεις ετικέτες τροφίμων για πρόσθετα, νάτριο και συντηρητικά
