Οι δίαιτες που περιορίζουν δραστικά ή αποκλείουν τους υδατάνθρακες – όπως η κετογονική (keto), η Atkins ή οι «zero carb» τάσεις – κερδίζουν συνεχώς έδαφος, κυρίως λόγω της ταχείας απώλειας βάρους που υπόσχονται. Όμως τι συμβαίνει πραγματικά όταν κόβεις εντελώς ή σχεδόν εντελώς τους υδατάνθρακες από τη διατροφή σου;
Ο οργανισμός σου αντιδρά. Και η αντίδραση αυτή έχει πλευρές θετικές αλλά και επικίνδυνες, ειδικά αν δεν γίνει με σωστή καθοδήγηση.
Ποιος είναι ο ρόλος των υδατανθράκων στο σώμα
Οι υδατάνθρακες είναι η κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Όταν τρώμε ψωμί, ρύζι, φρούτα ή λαχανικά, αυτοί οι υδατάνθρακες μετατρέπονται σε γλυκόζη, που χρησιμοποιείται από:
- Εγκέφαλο
- Μύες
- Κύτταρα ολόκληρου του σώματος
Χωρίς αρκετή γλυκόζη, το σώμα μπαίνει σε εναλλακτικές μεταβολικές καταστάσεις, όπως η κέτωση.
Τι συμβαίνει στο σώμα όταν κόβεις τους υδατάνθρακες
1. Γρήγορη απώλεια βάρους στην αρχή
Η μείωση υδατανθράκων οδηγεί σε απώλεια γλυκογόνου (την αποθηκευμένη μορφή ενέργειας), που είναι συνδεδεμένο με νερό. Έτσι, τις πρώτες μέρες χάνεις:
- Υγρά (1-3 κιλά)
- Όχι απαραίτητα λίπος
2. Είσοδος σε κέτωση
Το σώμα αρχίζει να «καίει» λίπος αντί για γλυκόζη και παράγει κετόνες.Αυτό συνοδεύεται συχνά από:
- Κακή αναπνοή
- Πονοκέφαλο
- Κούραση
- Αίσθημα «ομίχλης» στο μυαλό(γνωστά και ως συμπτώματα “keto flu”)
3. Απώλεια μυϊκής μάζας
Όταν δεν έχεις αρκετούς υδατάνθρακες, το σώμα μπορεί να χρησιμοποιήσει και μυϊκή πρωτεΐνη για ενέργεια.Αν δεν καταναλώνεις αρκετή πρωτεΐνη ή δεν κάνεις προπόνηση με αντιστάσεις, υπάρχει κίνδυνος απώλειας μυϊκού ιστού.
4. Διαταραχές διάθεσης και συγκέντρωσης
Ο εγκέφαλος λειτουργεί καλύτερα με γλυκόζη. Η απότομη έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει:
- Ευερεθιστότητα
- Πτώση της διάθεσης
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Νευρικότητα ή αϋπνία
5. Προβλήματα στο πεπτικό
Πολλές δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων αποκλείουν φρούτα, όσπρια και δημητριακά, που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε:
- Δυσκοιλιότητα
- Δυσφορία στο έντερο
- Διαταραχή του εντερικού μικροβιώματος
Υπάρχουν θετικά;
Ναι, όταν η δίαιτα γίνεται σωστά και υπό παρακολούθηση, μπορεί να προσφέρει:
- Μείωση όρεξης, λόγω αυξημένων πρωτεϊνών και λιπών
- Σταθεροποίηση σακχάρου στο αίμα, σε άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2
- Γρήγορη απώλεια βάρους, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα
- Βελτίωση τριγλυκεριδίων και HDL χοληστερόλης, σε ορισμένες περιπτώσεις
Τι πρέπει να προσέξεις αν δοκιμάσεις δίαιτα χωρίς υδατάνθρακες
- Μην την κάνεις για μεγάλο διάστημα χωρίς παρακολούθηση
- Μην αποκλείεις εντελώς τα λαχανικά και τις φυτικές ίνες
- Πρόσθεσε καλό λίπος (ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς)
- Πίνε πολύ νερό και πρόσθεσε ηλεκτρολύτες (νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο)
- Κάνε εξετάσεις αίματος τακτικά (λιπίδια, ουρικό οξύ, νεφρική λειτουργία)
Ποιος δεν πρέπει να την ακολουθήσει χωρίς ιατρική έγκριση
- Άτομα με νεφρικά ή ηπατικά προβλήματα
- Άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών
- Έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες
- Άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη ή φάρμακα για διαβήτη
- Παιδιά και έφηβοι
Προειδοποίηση:Το άρθρο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την εξατομικευμένη καθοδήγηση από επαγγελματία υγείας. Αν σκέφτεσαι να ξεκινήσεις δίαιτα χαμηλή ή χωρίς υδατάνθρακες, συμβουλέψου διατροφολόγο ή γιατρό για ασφαλή και αποτελεσματική προσέγγιση.
