Αν έχεις αφοσιωθεί στη γυμναστική, ιδρώνεις στο διάδρομο και πιέζεσαι σε προγράμματα ενδυνάμωσης, αλλά παρ’ όλα αυτά βλέπεις το νούμερο στη ζυγαριά να ανεβαίνει, δεν είσαι μόνος. Η αύξηση βάρους ενώ γυμνάζεσαι είναι πιο συχνή απ’ όσο νομίζεις και μπορεί να προκαλέσει απογοήτευση. Όμως, υπάρχουν λογικές, επιστημονικά τεκμηριωμένες εξηγήσεις που δείχνουν πως αυτό δεν είναι πάντα κάτι αρνητικό.
Γιατί αυξάνεται το βάρος ενώ γυμνάζομαι;
Ας δούμε τους πιο κοινούς λόγους που οδηγούν σε αύξηση του σωματικού βάρους κατά την άσκηση:
1. Μυϊκή ανάπτυξη: Η άσκηση προκαλεί μικροτραυματισμούς στους μυς, οι οποίοι επουλώνονται και ενισχύουν τη μυϊκή μάζα. Επειδή οι μύες είναι πιο πυκνοί από το λίπος, καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο αλλά ζυγίζουν περισσότερο. Άρα η αύξηση βάρους μπορεί να είναι αποτέλεσμα μυϊκής ενδυνάμωσης – και αυτό είναι καλό.
2. Κατακράτηση υγρών: Μετά από έντονη άσκηση, το σώμα κατακρατεί νερό για να επουλώσει τους μυς. Επίσης, η αυξημένη πρόσληψη αλατιού ή ορμονικές αλλαγές (όπως στον έμμηνο κύκλο) μπορεί να εντείνουν το φαινόμενο.
3. Φλεγμονή μετά την προπόνηση: Η λεγόμενη «καθυστερημένη μυϊκή καταπόνηση» (DOMS) προκαλεί φλεγμονή και προσωρινή αύξηση βάρους λόγω αυξημένης ροής αίματος και υγρών στους μυς. Αυτή η αύξηση είναι προσωρινή και φυσιολογική.
4. Αύξηση γλυκογόνου: Η άσκηση αυξάνει τα αποθέματα γλυκογόνου στους μυς, τα οποία δεσμεύουν νερό (1g γλυκογόνου = περίπου 3g νερού). Αυτό οδηγεί σε προσωρινή αύξηση βάρους, που ωστόσο βελτιώνει την απόδοση.
5. Αυξημένη όρεξη: Η φυσική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει την πείνα και αν δεν υπάρχει διατροφική προσοχή, είναι εύκολο να καταναλωθούν περισσότερες θερμίδες από όσες καίγονται.
6. Πλούσια σε ίνες διατροφή: Η κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών είναι ευεργετική για το έντερο αλλά μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή αύξηση βάρους λόγω της συγκράτησης υγρών και μεγαλύτερου όγκου κοπράνων.
7. Έλλειψη ύπνου: Η κακή ποιότητα ύπνου διαταράσσει τις ορμόνες της πείνας και κορεσμού (γκρελίνη και λεπτίνη) και επηρεάζει αρνητικά την ανάκαμψη, συμβάλλοντας στην αύξηση του βάρους.
8. Συμπληρώματα και φαρμακευτική αγωγή: Συμπληρώματα όπως η κρεατίνη συγκρατούν νερό στους μυς, ενώ κάποια φάρμακα (π.χ. αντικαταθλιπτικά, κορτικοστεροειδή) μπορεί να προκαλέσουν αύξηση βάρους.
Είναι ανησυχητική η αύξηση βάρους κατά την άσκηση;
Όχι απαραίτητα. Συχνά πρόκειται για φυσιολογική αντίδραση του σώματος σε νέες απαιτήσεις. Εάν όμως η αύξηση είναι συνεχής και ανεξήγητη, καλό είναι να εξεταστούν πιθανοί ιατρικοί λόγοι (ορμονικές διαταραχές, φάρμακα).
Είναι σημαντικό να θυμάσαι πως η ζυγαριά δεν είναι ο μόνος δείκτης προόδου. Δώσε προσοχή στην εφαρμογή των ρούχων, την ενέργεια και την ευεξία σου.
Συμβουλή ειδικού
Οι ειδικοί στον τομέα της διατροφής και της ευεξίας τονίζουν πως η απόκτηση υγιών συνηθειών-όπως ποιοτική διατροφή, επαρκής ύπνος και διαχείριση του στρες-είναι πιο σημαντική από τις βραχυπρόθεσμες αλλαγές στο βάρος. Μην αφήνεις τη ζυγαριά να σε αποθαρρύνει. Η σταθερή πρόοδος βασίζεται στη συνέπεια, όχι στους αριθμούς.
Συμπερασματικά
Η αύξηση βάρους κατά την άσκηση δεν είναι πάντα κακό σημάδι. Συχνά αντανακλά θετικές αλλαγές στο σώμα σου-όπως μυϊκή ενδυνάμωση και καλύτερη ενυδάτωση. Υιοθέτησε μια ολιστική προσέγγιση με έμφαση στη διατροφή, την ξεκούραση και την κίνηση. Άφησε πίσω την εμμονή με τη ζυγαριά και επικεντρώσου στην πραγματική σου πρόοδο: την ευεξία και την υγεία σου.
