Καφές και υγεία: Τα υπέρ και τα κατά

Ο καφές είναι από τα πιο δημοφιλή ροφήματα στον κόσμο και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων. Πέρα από την τόνωση και τη γευστική απόλαυση, ο καφές έχει απασχολήσει έντονα την επιστημονική κοινότητα όσον αφορά τα οφέλη και τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Ας δούμε αναλυτικά τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία του καφέ, καθώς και τι λένε οι σύγχρονες έρευνες.

Τι περιέχει ο καφές

Ο καφές είναι κάτι περισσότερο από καφεΐνη. Περιέχει:

  • Αντιοξειδωτικά (π.χ. πολυφαινόλες)

  • Καφεΐνη (διεγερτική ουσία)

  • Βιταμίνες του συμπλέγματος Β

  • Μαγνήσιο και κάλιο σε μικρές ποσότητες

Η σύνθεση διαφέρει ανάλογα με το είδος του καφέ (ελληνικός, espresso, φίλτρου, στιγμιαίος) και τον τρόπο παρασκευής.

Τα υπέρ του καφέ

1. Βελτίωση της συγκέντρωσης και της μνήμης

Η καφεΐνη διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα, αυξάνοντας την εγρήγορση και την ικανότητα συγκέντρωσης.

2. Πλούσια αντιοξειδωτική δράση

Ο καφές είναι η βασικότερη πηγή αντιοξειδωτικών για πολλούς ανθρώπους, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών.

3. Ενίσχυση του μεταβολισμού

Μπορεί να αυξήσει προσωρινά τον ρυθμό καύσης θερμίδων και να συμβάλει στην προσπάθεια απώλειας βάρους.

4. Μείωση κινδύνου για ορισμένες ασθένειες

Έρευνες έχουν δείξει ότι η μέτρια κατανάλωση καφέ συνδέεται με:

  • Μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης τύπου 2 διαβήτη

  • Χαμηλότερη πιθανότητα Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ

  • Προστασία του ήπατος (ιδίως σε ηπατικές νόσους όπως η κίρρωση)

5. Καλύτερη απόδοση στην άσκηση

Η καφεΐνη μπορεί να βελτιώσει τη φυσική απόδοση, ειδικά στην αερόβια άσκηση.

Τα κατά του καφέ

1. Αϋπνία και νευρικότητα

Η υπερκατανάλωση καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει:

  • Δυσκολία στον ύπνο

  • Ταχυπαλμίες

  • Άγχος ή εκνευρισμό

Tip: Απόφυγε τον καφέ 6 ώρες πριν τον ύπνο.

2. Εξάρτηση και ανοχή

Η καθημερινή λήψη καφεΐνης μπορεί να δημιουργήσει εξάρτηση, ενώ με τον καιρό μπορεί να απαιτείται μεγαλύτερη ποσότητα για το ίδιο αποτέλεσμα.

3. Ερεθισμός στο στομάχι

Ιδίως όταν πίνεται με άδειο στομάχι, ο καφές μπορεί να προκαλέσει:

  • Γαστρεντερικά προβλήματα

  • Όξινη γεύση ή καούρες

4. Αλληλεπίδραση με φάρμακα

Μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση ορισμένων φαρμάκων ή να αυξήσει τη δράση τους (π.χ. αντιπηκτικά, αγχολυτικά).

5. Πιθανή αύξηση της αρτηριακής πίεσης

Σε άτομα ευαίσθητα, η καφεΐνη μπορεί να ανεβάσει προσωρινά την πίεση.

Πόσο καφέ μπορούμε να πίνουμε;

Οι ειδικοί προτείνουν:

  • Μέτρια κατανάλωση: έως 3-4 φλιτζάνια την ημέρα (400 mg καφεΐνης)

  • Σε εγκύους και θηλάζουσες: έως 200 mg καφεΐνης ημερησίως

  • Παιδιά και έφηβοι: περιορισμένη κατανάλωση ή καθόλου

Ποιος καφές είναι πιο υγιεινός;

Τύπος καφέ Θρεπτικά / Επιπτώσεις
Ελληνικός Πλούσιος σε αντιοξειδωτικά, χαμηλός σε θερμίδες
Φίλτρου Ήπιος, καλή επιλογή για καθημερινή χρήση
Espresso Συμπυκνωμένος, ιδανικός για μικρές ποσότητες
Στιγμιαίος Περιέχει λιγότερα φυσικά συστατικά

Συμβουλές για πιο υγιεινή κατανάλωση καφέ

  • Πίνε τον χωρίς ζάχαρη ή με ελάχιστο μέλι

  • Απόφυγε τις συχνές προσθήκες γάλακτος, κρέμας ή σιροπιών

  • Συνδύασέ τον με ένα ελαφρύ γεύμα αν έχεις ευαίσθητο στομάχι

  • Δοκίμασε ντεκαφεϊνέ, αν έχεις ευαισθησία στην καφεΐνη