Το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατακλύζονται από διατροφικές συμβουλές για κάθε είδους πάθηση. Το πρόβλημα όμως είναι πως πολλές από αυτές τις «συμβουλές» δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και συχνά δημιουργούν σύγχυση.
Ανάμεσα στα τρόφιμα που συχνά κατηγορούνται είναι και τα γαλακτοκομικά. Κάποιοι τα συνδέουν με τη φλεγμονή και υποστηρίζουν πως πρέπει να αποφεύγονται. Τι ισχύει όμως πραγματικά;
Τι είναι η φλεγμονή;
Η φλεγμονή είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε έναν «εισβολέα» ή τραυματισμό. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα προσπαθεί να προστατευτεί και να επουλωθεί.
Υπάρχει, ωστόσο, και η χρόνια, χαμηλού βαθμού φλεγμονή που σχετίζεται με παθήσεις όπως οι καρδιαγγειακές νόσοι, ο διαβήτης, η ενδομητρίωση, η αρθρίτιδα και διάφορες αυτοάνοσες νόσοι.
Γιατί τα γαλακτοκομικά κατηγορούνται για φλεγμονή;
Τα γαλακτοκομικά περιέχουν κορεσμένα λιπαρά, τα οποία θεωρούνται πιθανώς φλεγμονώδη, σε αντίθεση με τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα. Επιπλέον, κάποιοι δυσκολεύονται να χωνέψουν τη λακτόζη, προκαλώντας φουσκώματα ή κράμπες – συμπτώματα που συχνά συγχέονται με φλεγμονή.
Τι λέει η επιστήμη;
Η επιστήμη διαψεύδει σε μεγάλο βαθμό την αρνητική εικόνα. Αν και κάποιες μεμονωμένες μελέτες δείχνουν συσχέτιση, οι περισσότερες μελέτες και μετα-αναλύσεις καταλήγουν ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών δεν αυξάνει τους δείκτες φλεγμονής στο αίμα.
Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις η κατανάλωση γαλακτοκομικών βελτιώνει τους δείκτες φλεγμονής, ιδίως σε ενήλικες. Αυτό ισχύει τόσο για προϊόντα με πλήρη όσο και με χαμηλά λιπαρά και σε ανθρώπους με ή χωρίς περιττά κιλά.
Επιπλέον, η κατανάλωση γαλακτοκομικών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ενδομητρίωσης, μιας κατάστασης με έντονο φλεγμονώδες υπόβαθρο – χάρη κυρίως στο ασβέστιο και τη βιταμίνη D που περιέχουν.
Ποια γαλακτοκομικά είναι πιο ωφέλιμα;
Το γιαούρτι και το κεφίρ είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, καθώς είναι προϊόντα ζύμωσης που περιέχουν «καλά» βακτήρια (προβιοτικά) τα οποία μπορούν να ενισχύσουν τη μικροχλωρίδα του εντέρου και να μειώσουν τη φλεγμονή.
Παρά το περιεχόμενο σε κορεσμένα λιπαρά, η συνολική τους σύσταση σε θρεπτικά συστατικά φαίνεται να εξουδετερώνει τα πιθανά αρνητικά. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ενδεχομένως το βούτυρο, σύμφωνα με κάποιες μελέτες.
Τα γαλακτοκομικά αποτελούν επίσης καλές πηγές ασβεστίου, μαγνησίου, σεληνίου και βιταμινών Β2, Β5 και Β12, ενώ είναι και πλούσια σε πρωτεΐνη.
Συμπέρασμα
Η διακοπή των γαλακτοκομικών με στόχο τη μείωση της φλεγμονής δεν είναι απαραίτητη, εκτός αν υπάρχει αλλεργία ή σοβαρή δυσανεξία. Στην περίπτωση της αλλεργίας, η αποφυγή είναι επιβεβλημένη. Αν υπάρχει δυσανεξία, μπορεί να γίνει προσαρμογή στη ποσότητα και το είδος των γαλακτοκομικών.
Πριν περιορίσεις ή αποκλείσεις τρόφιμα από τη διατροφή σου, φρόντισε να συμβουλευτείς έναν επαγγελματία υγείας. Η διατροφή είναι επιστήμη, και οι συμβουλές πρέπει να είναι εξατομικευμένες.
Αν υποψιάζεσαι ευαισθησία στα γαλακτοκομικά, κράτησε ημερολόγιο διατροφής με συμπτώματα ή δοκίμασε προσωρινή διατροφή αποκλεισμού υπό την καθοδήγηση διαιτολόγου.
Η επιστημονική συναίνεση είναι ξεκάθαρη: τα γαλακτοκομικά δεν είναι φλεγμονώδη και σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως το γιαούρτι, μπορεί να έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.
