Τα τελευταία χρόνια, τα λεγόμενα superfoods έχουν αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα ως «μαγικά» τρόφιμα που υπόσχονται υγεία, ενέργεια και μακροζωία. Όμως, πίσω από τη λάμψη και τη μόδα, υπάρχουν υπερτροφές που είτε δεν προσφέρουν όσα υπόσχονται είτε υπερεκτιμώνται σε σχέση με την πραγματική τους διατροφική αξία.
Τι είναι τα superfoods και γιατί γίνονται μόδα
Ο όρος “superfood” δεν είναι επιστημονικός, αλλά διαφημιστικός. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει τρόφιμα που περιέχουν υψηλές ποσότητες σε βιταμίνες, μέταλλα ή αντιοξειδωτικά.
Γιατί τα προτιμά ο κόσμος:
- Εύκολοι τίτλοι και μεγάλα υποσχόμενα οφέλη
- Εικόνα «υγιεινού lifestyle»
- Δίνουν την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να αντισταθμίσουν μια κακή διατροφή
Η πραγματικότητα είναι πως κανένα τρόφιμο μόνο του δεν φέρνει υγεία. Όλα εξαρτώνται από τη συνολική διατροφή και τον τρόπο ζωής.
1. Σπόροι chia
Οι σπόροι chia έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς ως πηγή φυτικών ινών και ω-3 λιπαρών.
Τι ισχύει στην πραγματικότητα:
- Τα ω-3 που περιέχουν είναι άλφα-λινολενικού οξέος (ALA), που ο οργανισμός μετατρέπει ελάχιστα σε ενεργή μορφή
- Έχουν πολλές θερμίδες σε μικρή ποσότητα
- Αν δεν ενυδατωθούν καλά, μπορεί να προκαλέσουν φουσκώματα ή δυσπεψία
Μπορεί να είναι χρήσιμοι στη διατροφή, αλλά δεν είναι «μαγικοί» και δεν αντικαθιστούν άλλες πηγές καλών λιπαρών όπως τα λιπαρά ψάρια.
2. Goji berries
Θεωρούνται superfood για την αντιοξειδωτική τους δράση, όμως η αλήθεια είναι πιο σύνθετη.
Γιατί δεν είναι τόσο σούπερ:
- Τα περισσότερα goji στην αγορά είναι αποξηραμένα με ζάχαρη
- Η ποσότητα που καταναλώνεται συνήθως είναι πολύ μικρή για να έχει ουσιαστική επίδραση
- Υπάρχουν φθηνότερα ελληνικά φρούτα, όπως τα μύρτιλα ή τα ρόδια, με παρόμοια οφέλη
Δεν είναι κακή επιλογή, αλλά είναι ακριβοπληρωμένη μόδα που έχει εναλλακτικές.
3. Κινόα
Η κινόα παρουσιάζεται ως υπερτροφή λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε πρωτεΐνη και αμινοξέα.
Όμως πρέπει να γνωρίζετε:
- Έχει παρόμοια θερμιδική αξία με το ρύζι
- Αν δεν ξεπλυθεί σωστά, περιέχει σαπωνίνες που προκαλούν πικρή γεύση και ερεθισμό στο έντερο
- Το «υπερ» της προφίλ δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να εναλλάσσεται με άλλες πηγές υδατανθράκων
Δεν είναι καλύτερη από το ελληνικό φαγόπυρο ή το πληγούρι – είναι απλώς διαφορετική.
4. Νερό καρύδας
Πολλοί το πίνουν σαν φυσικό ισοτονικό ποτό ή για ενυδάτωση.
Τι να προσέξετε:
- Περιέχει αρκετά σάκχαρα και θερμίδες
- Δεν αντικαθιστά το καθαρό νερό
- Δεν προσφέρει σημαντικά περισσότερα ηλεκτρολύτες από άλλες τροφές ή ποτά
Μπορεί να είναι δροσιστικό, αλλά δεν είναι απαραίτητο ούτε ανώτερο από άλλες επιλογές.
5. Ακάι μπερί (açaí berries)
Τα ακάι προβάλλονται ως υπερτροφή με αντιοξειδωτικά και ιδιότητες κατά της γήρανσης.
Γιατί δεν είναι τόσο σούπερ όσο νομίζεις:
- Τα περισσότερα προϊόντα ακάι πωλούνται σε μορφή σκόνης ή χυμού με πρόσθετα
- Έχουν υψηλή τιμή, χωρίς να ξεχωρίζουν από άλλες, τοπικές επιλογές
- Η ακατέργαστη μορφή τους δεν είναι εύκολα διαθέσιμη στην Ελλάδα
Αν θέλετε αντιοξειδωτικά, δοκιμάστε φράουλες, σταφύλια, βατόμουρα ή κεράσια.
Η ουσία είναι η ισορροπία
Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» τρόφιμα. Το πρόβλημα ξεκινά όταν:
- Υπερεκτιμάμε κάποια τρόφιμα
- Πιστεύουμε ότι μόνο αυτά «μας σώζουν»
- Ξοδεύουμε πολλά χρήματα για προϊόντα που έχουν απλές και φθηνότερες εναλλακτικές
Τοπικά, εποχιακά και ποικιλόμορφα τρόφιμα συνθέτουν το πιο ισορροπημένο και ωφέλιμο διατροφικό πλάνο.
